Cùng tìm hiểu về kiến trúc nhà gỗ kẻ truyền bắc Bộ Việt Nam

Nói về nhà gỗ kẻ truyền bắc bộ của nước ta thì nó có một kiến trúc khá là cầu kì và phức tạp, nhưng nó lại mang nhiều ý nghĩa có tính giáo dục con người cao.

Nhà gỗ lim 5 gian 22 cột

Trong các kiến trúc xây từng thời thì nó thể hiện từng văn hóa khác nhau,hay từng vùng miền, trong đó nhà ở thể hiện rõ nhất.

Nếu như Miền trung bộ và miền nam bộ có nhà rường truyền thống thì miền bắc lại có kiến trúc nhà kẻ truyền.

Nhà gỗ kẻ truyền được coi như là một kiến trúc mang văn hóa dân gian và nó được coi là niềm tự hào của nhiều thế hệ người Việt, do mang đậm nét văn hóa truyền thống cho nên nó được thừa kế, phát huy hơn so với kiểu kiến trúc cung đình, đồng thời thể hiện nét tôn giao của người Việt, có tính thiêng liêng cao cả.

Vậy kiến trúc nhà gỗ kẻ truyền là gì ?

Là loại nhà ở có kiến trúc xuất hiện khá lâu đời của người Việt Nam tập trung chủ yếu ở khu vực đồng bằng bắc bộ, vật liệu đặc trừng là những loại gỗ kết hợp mái ngói rêu phong cổ kính, ngoài ra còn có sân vườn ao chuông rộng rãi như một quần thể.

nhà gỗ kẻ truyền
Ngôi nhà kẻ truyền 5 gian thông hiên

Các vật liệu kết cấu của nhà gỗ kẻ truyền toàn bằng gỗ, trong đó gỗ được sử dụng làm cột, khung, vì kèo… Đây là những cấu kiện chính có nhiệm vụ chịu lực cho toàn bộ ngôi nhà. Loại gỗ được người ta hay sử dụng làm nhà chủ yếu các loại gỗ có thân to và độ tuổi cao như gỗ lim, mít, xoan…

Phân loại nhà gỗ kẻ truyền

Phân loại nhà gỗ kẻ truyền Bắc Bộ theo số gian

Về phần loại thì cũng như các loại nhà cấp 4 như hiện nay, được phân theo số gian như nhà gỗ 3 gian, 5 gian, 7 gian… số gian tùy vào gia chủ muốn làm cũng phụ thuộc vào kinh tế và nhu cầu của người sử dụng. Phổ biến nhất là kiểu nhà kẻ truyền làm với 3 gian và 5 gian.

nhà gỗ kẻ truyền
Ngôi nhà làm với kiến trúc 3 gian

Phân loại nhà gỗ kẻ truyền Bắc Bộ theo kiến trúc mái 

Nếu nhìn vào kiến trúc mái nhà, chúng ta có thể phân nhà kẻ truyền Bắc Bộ thành 2 kiểu đó là: kiểu nhà 2 mái và nhà 4 mái. 

Ngôi nhà kẻ truyền Bắc Bộ 2 mái đặc trưng bởi 2 mái dốc trước sau. Mái lợp ngói ta nung thủ công truyền thống. Độ dốc của mái luôn được làm với 68%. 

nhà gỗ kẻ truyền
Nhà làm theo kiểu 2 mái dốc đầu hồi bít đốc

Ngôi nhà kẻ truyền 4 mái được làm cầu kỳ hơn với 4 mái hướng ra 4 phía. Nhìn từ trên cao, ngôi nhà 4 mái được làm rất độc đáo. Cũng giống với 2 mái, nhà 4 mái được lợp ngói, tuy nhiên cách thức làm nhà có phần kỳ công hơn so với nhà 2 mái. 

Phân loại nhà gỗ kẻ truyền theo loại gỗ 

Một cách phân loại nhà nữa đó là phân theo loại gỗ gia chủ sử dụng làm nhà. Trong đó có nhà gỗ kẻ truyền Bắc Bộ làm bằng gỗ  gõ đỏ, nhà gỗ lim, nhà gỗ mít… Những ngôi nhà gỗ gõ đỏ nổi bật với màu nâu đỏ ấm cúng tôn lên nét sang trọng cho gia đình. 

nhà gỗ kẻ truyền
Bên trong một ngôi nhà gỗ gõ đỏ

Nhà gỗ lim đặc trưng bởi màu nâu sang trọng tạo sự cao cấp cho không gian. Đặc biệt, với những ngôi nhà gỗ lim, khi sử dụng trong thời gian dài, nhà gỗ xuống màu tạo thành màu gỗ rất cổ kính. Nhà gỗ mít đặc trưng với màu vàng sáng, mang lại cho không gian sự ấm cúng. Gỗ mít còn là loại gỗ tâm linh được sử dụng để làm nhà thờ, nhà từ đường

Chi phí làm nhà.

Chi phí để làm một căn nhà kẻ truyền sẽ phụ thuộc vào các yếu tố sau: 

Loại gỗ gia chủ lựa chọn làm nhà

Nói về chi phí để làm nhà gỗ kẻ truyền thì cũng khá đắt đỏ, bởi nhà này đa phần sử dụng gỗ làm vật liệu chính, các loại gỗ quý như lim, xoan, mít, gỗ hương có giá thành rất cao, ngoài ra người sử dụng còn yêu cầu có chạm trổ tỉ mỉ hay không, đòi hỏi nghệ nhân tay nghề cao thì giá thành sẽ nâng lên nhiều.

nhà gỗ kẻ truyền
Gỗ lim Nam Phi thường dùng trong làm nhà

Không phải ai làm thợ mộc cũng có thể làm được kiểu nhà này vì thế nó khá kén thợ. Nhưng nếu bạn là người yêu kiến trúc cổ thì việc làm nhà không nên quá quan tâm tới giá, mà hãy quan tâm tới chất liệu gỗ, tay nghề thợ có đáp ứng được những nhu cầu mình đặt ra hay không. Với giá trên thị trường thì tầm 800 triệu đến 1 tỉ bạn vẫn có thể làm được kiểu nhà này.

Kiến trúc của ngôi nhà 

Hiện nay nhà kẻ truyền Bắc Bộ có rất nhiều kiểu kiến trúc khác nhau như: nhà 3 gian, nhà 5 gian, nhà gỗ sân vườn, nhà gỗ cổ truyền kết hợp biệt thự… Mỗi một kiểu dáng kiến trúc khác nhau sẽ có mức giá làm nhà khác nhau. 

Đơn vị làm nhà gỗ 

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều đơn vị làm nhà gỗ khác nhau. Mỗi một đơn vị sẽ có đơn giá làm nhà khác tùy thuộc vào kinh nghiệm, độ uy tín và chỗ đứng của các đơn vị này trên thị trường. Những đơn vị uy tín thường có đơn giá làm nhà cao. Còn những đơn vị ít kinh nghiệm hơn thường có đơn giá làm nhà thấp hơn. 

Quy mô căn nhà gỗ kẻ truyền Bắc Bộ 

Quy mô nhà được tính toán dựa theo diện tích của ngôi nhà. Nếu nhà làm với quy mô rộng rãi, to và bề thế thì tất nhiên số tiền bỏ ra làm nhà cũng cao hơn. Với những ngôi nhà nhỏ thì chi phí làm nhà cũng thấp hơn. 

Nhu cầu của gia đình 

Nhu cầu của gia đình là một phần ảnh hưởng rất lớn đến chi phí làm nhà. Nếu gia đình nào muốn có một căn nhà gỗ với nội thất sang trọng, cao cấp thì chi phí làm nhà cũng sẽ cao hơn. Nếu gia đình muốn một căn nhà với nội thất giản lược thì phần chi phí này cũng sẽ thấp hơn. 

Thời gian làm nhà kẻ truyền mất bao lâu ?

Nếu như nói về làm nhà gỗ của các cụ ngày xưa thì để hoàn thiện một ngôi nhà hoàn chỉnh thì mất tầm đến 3 năm hoặc 5 năm, bởi vì từ đi tìm gỗ khai thác, rồi qua các công đoạn xử lý gỗ cho hết nhựa cũng phải mất tới 2 năm, còn lại gia công thủ công thì còn tùy thuộc vào tay nghề thợ.

nhà gỗ kẻ truyền
Thời gian làm nhà tùy theo độ phức tạp của công trình

Ngay nay với công nghệ hiện đại việc khai thác gỗ nhanh hơn vận chuyển cũng nhanh, cho nên việc khai thác gỗ tới lúc lắp dụng nhà mất từ 6 tháng tới 2 năm. Ngày nay việc xử lý gỗ bằng công nghệ hiện đại đã làm thời gian rút ngắn đáng kể.

Nhà được làm toàn bằng gỗ và thường thống nhất chỉ dùng một loại gỗ để đảm bảo tính đồng nhất về màu sắc cũng như độ bền, không như những nhà cấp 4 thông thường được sử dụng sắt thép.

Chạm trổ trong kiến trúc nhà gỗ kẻ truyền

Các nét chạm trổ không thể thiếu trong nhà gỗ, đây là những nét đặc trưng mà bạn thường thấy trong đình đền chùa, vì thế nhà ở kẻ truyền cũng thế. Các nét chúng ta thường gặp thấy kẻ hiên được chạm trổ hình đầu rồng, hoa lá, kẻ ngồi cũng thế, vì thuận hay còn gọi vì đốc được chạm trổ tinh sảo hơn với hình hoa văn lá lật, tùng cúc trúc mai, ngoài ra còn các loại hoa văn được khác trên các cấu kiện như cuốn thư, hoành phi mang ý nghĩa giáo dục con cháu.

nhà gỗ kẻ truyền
Hoa văn đục chạm trên cấu kiện nhà gỗ rất tinh tế

Màu sắc của nhà gỗ cổ truyền.

Ngôi nhà gỗ cổ truyền mang một màu sắc rất đặc trưng hòa quyện giữa màu gỗ và màu mái ngói. Điểm đặc sắc của kiểu nhà này đó là màu sắc của ngôi nhà hoàn toàn không qua phun sơn mà đến từ màu sắc tự thân của nguyên vật liệu làm nhà.

Chúng ta thường thấy màu sắc của các nhà gỗ kẻ truyền thường có mầu gần như nhau, đều một màu, đây thuộc loại kiến trúc cổ kính cho nên màu nhà hầu như theo màu gỗ mà gia chủ sử dụng luôn, với gỗ lim thì màu nâu đậm được đánh vecni lại càng cổ kính và tạo cho khối gỗ có sự cứng chắc, với gỗ mít có màu vàng tạo sự sang trọng kinh đánh bóng.

nhà gỗ kẻ truyền
Màu sắc căn nhà tùy thuộc vào loại gỗ gia chủ lựa chọn

Ngày nay, nhiều ngôi nhà kẻ truyền khoác lên mình những tấm áo mới với phần tường được trát vữa và sơn những màu đẹp mắt. Như: màu trắng, màu vàng…thể hiện được tính thẩm mỹ, dấu ấn cá nhân của gia chủ. 

Độ bền của nhà làm từ gỗ.

Độ bền của nhà kẻ truyền phụ thuộc chủ yếu vào loại gỗ gia đình sử dụng. Với những loại gỗ chất lượng thì ngôi nhà có thời gian sử dụng vô cùng lâu bền. 

Nói về gỗ thì chắc hẳn ai cũng biết rằng các loại gỗ quý như lim, mít, xoán, táu… càng để lâu càng có gì trị và càng chắc, độ tuổi của nhà gỗ cổ truyền thường có tuổi thọ khá lâu trên 100 năm, bằng chứng là trên nước ta có rất nhiều đình đền chùa làm từ gỗ đã có tuổi thọ trên 300 năm.

nhà gỗ kẻ truyền
Các công trình bằng gỗ có giá trị sử dụng rất cao

Vậy yếu tố nào đảm bảo nhà làm từ gỗ đạt được độ tuổi cao, để cho được thời gian sử dụng lâu thì người chọn gỗ phải có kiến thức am hiểu sâu, thường thì các cụ ngày xưa chọn gỗ theo kinh nghiệm, và xử lý gỗ như ngâm phơi từ 2 đến 3 năm. Ngày nay do công nghệ hiện đại cho nên việc sử lý gỗ tốt hơn và thời gian rút ngắn hơn mà vẫn đảm bảo được tuổi thọ của gỗ.

Như vậy qua bài này chúng tôi đã cho bạn biết qua về khái niệm của nhà gỗ kẻ truyền của bắc bộ, giúp bạn có thêm kiến thức về nhà gỗ này. Nếu như bạn có nhu cầu cần làm nhà gỗ cổ truyền thì đừng ngại hãy liên hệ với Nhà Gỗ Phúc Lộc chúng tôi sẽ tư vấn miễn phí cho bạn, và gợi ý cho bạn nên làm như nào một cách có tâm nhất.

Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc

Số điện thoại: 0973812666

Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm

Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)

>Tham khảo thêm video về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ 

>Tham khảo thêm những dự án nhà gỗ đẹp 

One thought on “Cùng tìm hiểu về kiến trúc nhà gỗ kẻ truyền bắc Bộ Việt Nam

  1. Pingback: 5 điều khiến bạn phải sở hữu ngay nhà gỗ 3 gian cổ truyền -

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Gọi ngay