Kiến trúc nhà gỗ đã không còn xa lạ với mỗi người Việt Nam. Ở những vùng miền khác nhau, sẽ có những đặc trưng về thiết kế, kỹ thuật, vật liệu…mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu về kiến trúc của nhà gỗ Bắc Bộ và Nam Bộ, để xem chúng có gì giống và khác nhau nhé.
Nhà gỗ lim 5 gian
Những nét tương đồng trong kiến trúc nhà gỗ Bắc Bộ và Nam Bộ
Đều là những kiểu nhà cổ truyền đặc trưng của Việt Nam, mặc dù được phát triển và hình thành ở 2 đầu đất nước, tuy vậy, nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ và Nam Bộ vẫn có nhiều nét tương đồng như:
Sử dụng thân cây gỗ lâu năm
Từ xưa, ông cha ta đã biết cách khai thác gỗ để làm nhà. Đây chính là vật liệu chính trong những ngôi nhà gỗ cổ truyền cả hai miền Bắc Nam. Gỗ được lựa chọn tỉ mỉ phải là loại gỗ của cây lâu năm, các cây gỗ có đặc điểm chắc chắn, gỗ đanh và cứng như: gỗ lim, gỗ gõ đỏ…
Điều này giúp cho các các công trình nhà gỗ cổ truyền dù miền Bắc hay miền Nam đều tồn tại rất lâu với thời gian. Hiện nay, vẫn còn rất nhiều công trình nhà gỗ cổ truyền của 2 khu vực này có niên đại lên đến hàng trăm năm.
Làm nhà với kỹ thuật lắp ghép
Những ngôi nhà gỗ miền Bắc và miền Nam đều được làm theo hình thức lắp ghép: lắp các cấu kiện nhà gỗ liên kết chắc chắn với nhau. Với kiến trúc nhà gỗ Bắc Bộ phổ biến là kỹ thuật lắp ghép: giá chiêng chồng rường, kẻ truyền hay đấu củng. Còn với kiến trúc nhà gỗ Nam Bộ phổ biến với kỹ thuật lắp ghép nhà: đóng kèo, đòn guốc tay chè.
Những ngôi nhà gỗ được lắp ghép từ các cấu kiện có ưu điểm dễ dàng tháo dỡ để di chuyển từ địa điểm này sang địa điểm khác. Ngôi nhà gỗ với kỹ thuật lắp dựng còn dễ dàng cơi nơi. Đặc biệt, khi nhà cần sửa chữa cấu kiện nào đó cũng rất dễ dàng, không gây ảnh hưởng đến kết cấu tổng thể của nhà.
Kiến trúc nhà gỗ đục chạm hoa văn tinh tế
Dù là nhà gỗ Bắc Bộ hay Nam Bộ, ngôi nhà vẫn rất được chăm chút về mặt thẩm mỹ. Điển hình đó chính là trong những ngôi nhà cổ của 2 miền đều đục chạm hoa văn trên các cấu kiện vô cùng đặc sắc và tinh tế.
Hoa văn đục chạm lấy cảm hứng từ chính đời sống lao động sản xuất của con người hoặc lấy từ trong những câu chuyện thần thoại, điển tích. Hoa văn không chỉ đơn thuần có ý nghĩa về mặt trang trí, mà mỗi chúng tôi chứa đựng một nét nghĩa riêng, biểu tượng cho mong ước, khát vọng của con người.
Những điểm khác biệt trong kiến trúc nhà gỗ Bắc Bộ và Nam Bộ
Do sự khác biệt về vị trí địa lý, văn hóa, lối sống, kiến trúc nhà gỗ Bắc Bộ và Nam Bộ tuy có nhiều nét tương đồng nhưng vẫn có những nét rất riêng, đặc trưng như sau:
Kiến trúc ngôi nhà gỗ Bắc Bộ
– Đặc điểm của nhà gỗ miền Bắc đó là sự cầu kỳ, tỉ mỉ ở đường nét chạm khắc. 2 màu sắc ngự trị ở hầu hết mỗi công trình đó là màu gỗ tự nhiên, và máu ngói, lát nền đỏ tươi.
– Ngôi nhà đậm chất truyền thống cổ xưa. Cấu trúc ngôi nhà được xây dựng trên sơ đồ mạch lạc. Gia chủ đã tính toán rất kỹ lưỡng từ việc sử dụng hệ cột, xà ngang, xà dọc, khung vững chãi…để tạo nên một kiến trúc trong nhà gỗ đủ rộng để ở, lại có gian thờ cúng riêng biệt. Và quan trọng là sự thông thoáng, mát mẻ.
– Công trình nhà gỗ bắc bộ mộc mạc, giản dị như tính cách của người dân nơi đây. Những vật liệu sử dụng quen thuộc, gắn với địa hình nơi đây đó là gạch nung, gạch, đá tổ ong, gỗ nguyên khối.
– Cột nhà to, tròn, chính là điểm nhấn ngoài phần mái. Cổng nhà to lớn, lấy ý tưởng từ những chiếc cổng của triều đình ngày xưa.
– Phần lớn những ngôi nhà làm theo kiểu 1 hướng diện tức có 1 hiên nhìn ra ngoài sân. Điều này tạo sự kín đáo, riêng tư cho gia đình. Số ít các công trình kiến trúc khác làm theo kiểu hiên chạy xung quanh, giúp cho gia đình có thể đi vòng quanh nhà, thưởng ngoạn cảnh sắc bên ngoài.
– Những khu vực như: nhà bếp, nhà vệ sinh sẽ được làm tách biệt với căn nhà gỗ cổ truyền. Người xưa quan niệm, làm nhà bếp và nhà vệ sinh trong nhà không tốt. Điều này khá khác biệt so với cách bố trí không gian nhà Nam Bộ.
Kiến trúc nhà gỗ Nam Bộ
Công trình không có sự khác biệt quá nhiều so với nhà gỗ Bắc bộ, sự khác nhau lớn nhất là ở phần xử lý đường nét, vật liệu, hoa văn chạm khắc. Nhưng chỉ cần như thế cũng đủ làm nên sự khác biệt về kiến trúc của nhà gỗ giữa 2 miền.
– Cấu trúc nhà khá đơn giản, chạm trổ tinh tế, kỹ thuật để đóng kèo, đòn tay kiểu guốc chè.
– Chất gỗ ngâm trong bùn nước để tăng độ bền bỉ mới mang đi sử dụng để làm nhà. Trong đó, gỗ chàm được sử dụng phổ biến nhất, vì hợp với cuộc sống của người dân vùng sông nước.
– Mái nhà chủ yếu sử dụng lá dừa khô để lợp nên lúc nào cũng mát mẻ, không bị nóng hơn. Hơn thế nữa, xung quanh nhà lúc nào cũng có những trái cây ăn quả, cây bóng mát. Nhà gỗ cổ truyền Nam Bộ đích thực là nhà vườn.
– Một số nhà gỗ 2 tầng, thì tầng 1 thường làm nơi nấu nướng, đón khách. Còn tầng 2 sẽ là nghỉ ngơi.
– Thiết kế nhà gỗ Nam Bộ mộc mạc, phóng khoáng như tính cách con người nơi đây. Góp phần làm phong phú, đa dạng văn hóa Việt Nam.
– Nhà Nam Bộ thường làm 3 hoặc 4 mặt diện tức có 3, 4 hiên xung quanh nhà. Điều này giúp cho căn nhà luôn mát mẻ, thông thoáng. Kiến trúc kết hợp với không gian xanh bao quanh ngôi nhà Nam Bộ tạo cho gia đình cảm giác thư thái, mát mẻ.
– Một số kiến trúc nhà gỗ 2 tầng, thì tầng 1 thường làm nơi nấu nướng, đón khách. Còn tầng 2 sẽ là nghỉ ngơi. Cách bố trí này có phần khác biệt so với ngôi nhà Bắc Bộ.
Như vậy qua bài này chúng tôi đã đưa ra những so sánh cơ bản của kiến trúc giữa 2 vùng miền Bắc Bộ và Nam Bộ để quý vị hiểu thêm. Để đóng góp ý kiến quý độc giả xin bình luận ở phía dưới để chúng tôi hoàn thiện hơn với bài viết của mình.
> Mời bạn xem các công trình nhà gỗ bắc bộ đẹp
Xu hướng làm nhà gỗ hiện nay
Những ngôi nhà cổ truyền được làm theo lối kiến trúc nhà gỗ cổ hiện nay rất phổ biến. Bởi những ngôi nhà kiểu này rất phù hợp với nhu cầu của nhiều người hiện nay muốn tìm kiếm sự yên tĩnh, thư thái và có chút gợi về ký ức. Hiện nay, những căn nhà cổ truyền được thi công chủ yếu với các xu hướng như:
Xu hướng làm nhà gỗ hiện đại
Đây là sự kết hợp hài hòa giữa vẻ đẹp tinh tế của những ngôi nhà gỗ cổ truyền cùng sự phóng khoáng, sang trọng của kiến trúc hiện đại. Về kiến trúc, những ngôi nhà gỗ hiện đại khai thác nhiều kiểu dáng mới mẻ hơn, độc đáo hơn.
Các nguyên vật liệu làm nhà cũng chuyển hướng sang các vật liệu mới như: gỗ tái chế, kính, bê tông giả gỗ…. vừa tiết kiệm chi phí, vừa giải quyết tình trạng nguồn cung gỗ đang khan hiếm hiện nay.
Xu hướng làm nhà gỗ cổ truyền sân vườn
Kiến trúc nhà gỗ cổ truyền kết hợp sân vườn xanh tươi đang ngày càng yêu mến và được làm rất nhiều vì đem lại bầu không khí tươi mát và khoáng đạt cho không gian. Thay vì những ngôi nhà gỗ cổ truyền thông thường, gia chủ kết hợp cùng tiểu cảnh, cây cối tạo thành những căn nhà vườn xanh mát và đậm chất cổ truyền.
Các không gian ngoại cảnh của căn nhà cũng được khai thác một cách triệt để, tạo thành những khu vực vui chơi, thưởng lãm và thư giãn của gia đình. Như làm hồ cá koi, chòi lục giác …
Xu hướng làm quần thể, biệt phủ nhà gỗ
Rất nhiều quần thể, biệt phủ hiện nay được làm với kiến trúc nhà gỗ cổ truyền. Xu hướng này tạo nên những công trình nhà gỗ rộng rãi và thể hiện nét sang trọng, gu thẩm mỹ độc đáo của gia chủ.
Nếu như bên ngoài biệt phủ nhà gỗ ta thấy được sự quy mô, thì bên trong những căn biệt phủ là nội thất cổ truyền đầy xa hoa, tinh tế. Các mẫu bàn ghế, sập gụ, nội thất đồ thờ thường được dát vàng ấn tượng, đục chạm hoa văn tinh xảo hoặc khảm trai đẹp mắt.
Nếu quý khách hàng có nhu cầu thiết kế kiến trúc nhà gỗ. Vui lòng liên hệ đến cho chúng tôi theo số hotline 0973 812 666 để được tư vấn và báo giá chính xác nhất nhé.
Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc
Số điện thoại: 0973812666
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo thêm video về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ
>Tham khảo thêm những dự án nhà gỗ đẹp